26 nov Gedachtenisliturgie
(Klik op de titel om de herdenkingsplechtigheid te bekijken in de kerk van het Bisdom bij de Krijgsmacht, Sint-Jacob op de Koudenberg)
We zullen onze overledenen steeds gedenken en bidden voor hen én hun families… Zelfs -en misschien nog meer- in deze bijzondere tijden…
Sociale afstand zal ons niet weerhouden om onze diepe verbondenheid uit te drukken…
Reeds jarenlang houdt de Belgische Luchtmacht eraan om begin november haar overledenen te herdenken. In de volksmond is deze viering beter bekend als ‘de mis van Fonavibel’. Gezien de verstrengde maatregelen die door de overheid werden opgelegd, was er dit jaar geen mogelijkheid om mensen samen te brengen voor een plechtige eucharistieviering in de basiliek van Koekelberg. Dit jaar geen hemelse klanken van onze Koninklijke Muziekkapel van de Luchtmacht, geen grote ‘blauwe familie’ van de respectievelijke eenheden, geen klaroenspelers noch Vertegenwoordiger van Zijne Majesteit de Koning, geen aanwezige familieleden of vrienden…
Alles is dit jaar ‘anders’, ook de dagen rond Allerheiligen en Allerzielen.
Gaan we naar het graf van onze geliefden of doen we dat gezien de omstandigheden beter niet? Gaan we een laatste groet brengen bij diegenen die ons stil en zonder waardig afscheid zijn ontvallen, of blijft het bij het aansteken van een kaarsje bij een foto op de kast?
Hoe rationeel we ook zijn, we praten met de doden, branden kaarsjes en durven de stoel waarin de overledene altijd zat nog niet op te ruimen. Dit niet-rationele gedrag is in zekere zin religieus, niet op een nieuwe manier, maar op een manier die er altijd al was.
Dat is misschien de ware betekenis van deze dagen van herdenken. Ze laten de vitaliteit van een religieuze ‘grondlaag’ in de mens zien. En bieden bovendien aan veel mensen, heel persoonlijk, een waardevol kader voor herdenken, afscheid nemen en loslaten.
Door te herdenken verbinden we onszelf met het verleden, met generaties vóór ons. Herdenken geeft identiteit en voedt het collectieve geheugen. Dat is nodig in een tijd die zich kenmerkt door snelheid en vluchtigheid.
Daarom was het nooit een optie om ‘niets’ te doen…
Na overleg met de dienst IPR en met een aantal collega’s, waren we op maandag 16 november slechts met z’n vijf fysiek aanwezig in de kathedraal van het bisdom bij de Krijgsmacht, in de kerk van Sint-Jakob op de Koudenberg: Opperaalmoezenier Johan Van Den Eeckhout, padre Robrecht Boone en padre Eric Pétré. Daarnaast de koster van Sint-Jakob en de cameraman van de dienst IPR van COA, Adj. Michael Moors.
Het deed in het begin wat vreemd en onwennig aan… voorgaan in een lege kerk en mensen aanspreken die niet aanwezig zijn… maar gaandeweg aanvoelen dat in de stilte, in de teksten en gebeden, in de namen die werden vernoemd, de kaarsjes die werden ontstoken, we gedragen worden… in diepe verbondenheid.
Deze dagen van herdenken raken de kern van ons geloof… de kern van ons leven. Ons geloof is niet een heleboel kennis maar het is ‘hoop’.
Het is de kunst om perspectief te ontdekken. Om in elk duister de weg naar het licht te vinden. Geloofsverhalen nodigen uit om de wereld te herscheppen. Maar tegelijk ligt echter ook een gevaar op de loer. Namelijk dat we niet werkelijk de ‘hoop’ aanwakkeren, maar met goedkope slogans en naïeve beelden de realiteit ontkennen. En ja, soms ook té vlug het woord ‘God’ gebruiken…
Bijvoorbeeld als ik alleen maar tegen een zieke roep: ‘Ik weet zeker dat het goed komt!’ Dan ga ik voorbij aan de werkelijk bestaande angst en onzekerheid. Als ik roep: ‘die corona is volgend jaar alweer vergeten’, dan is dat naïef. Het miskent de diepe littekens die de afstand en afzondering hebben veroorzaakt.
Maar je mag ‘hopen’ dat we wegen vinden om elkaar toch te zien en te horen; dat we ons verheugen op het moment dat we dichter bij elkaar mogen komen, dat we bidden dat wetenschappers succes mogen boeken. En die hoop maken we niet zelf… die hoop wordt ons aangereikt… door Iemand die ons aanspreekt: ‘Wees niet bang! Ik zal er altijd voor jou zijn!’
Gesterkt door Gods Woord en de sterke woorden van padre Robrecht, mochten we onze collega’s uit handen geven en toevertrouwen… En ondanks de sociale afstand, willen we de warme nabijheid van dat moment via deze digitale weg met jullie delen…
Sorry, het is niet mogelijk om te reageren.