Op zoek naar een christelijke levensstijl

02 feb Op zoek naar een christelijke levensstijl

Verslag van een JoB-bezinningsdag te Peutie onder leiding van Jan Rolies.

Decock André

1/2005

Na de gebruikelijke ontvangst met alles erop en eraan, zoals we gewoon zijn in Peutie, na de even gebruikelijke plichtplegingen die de meesten al kennen en na de traditionele inleidingen kreeg onze spreker Jan Rolies, die niet aan zijn proefstuk toe was, het woord. Hij schetste de bedoeling van de dag. Het wordt een dag waar we heel goed moeten luisteren, niet alleen naar de spreker, maar ook naar mekaar (in de namiddag) en ook even zelf onze mond moeten open doen. Hij verduidelijkte dat met het beeld van de rugzak. Het leven is een voortdurend onderweg zijn. In de meeste gevallen is het zo dat een man en een vrouw elkaar ontmoeten.
Na korte tijd is het duidelijk dat ze elk een rugzak mee hebben. Een rugzak gevuld met vreugde en pijn, met bakstenen die zwaar wegen.
Ze hebben geluk als ze over die inhoud kunnen praten met elkaar waardoor die rugzak stilaan lichter wordt en geleidelijk aan gevuld wordt met iets positiefs. Dat met elkaar praten en naar elkaar luisteren heeft als gevolg dat ze uitgerust zijn in een dubbele betekenis. Ze zijn uitgerust omdat ze rust gevonden hebben, maar ook uitgerust omdat ze een uitrusting mee hebben voor hun verdere tocht, ze hebben voedsel en kracht mee voor onderweg.
Jan wil zijn uiteenzetting verdelen in 3 blokken. Zin en plezier vinden in het leven als geheel, in relaties en op het werk.

1. Zin en plezier in het leven

Het leven is een seksueel overdraagbare ziekte omdat we met ons allen sterven aan het leven. Leven is niet simpel. We lijden aan het leven. Ook het werk is lijden, ook beminnen is lijden.
7% van alle mensen lijdt aan depressie en de eerste oorzaak van sterven bij jongeren is zelfmoord. Leven is dus niet eenvoudig. Verwijzend naar een lied van Adamo kunnen en mogen we zeggen dat niemand het leven heeft gevraagd. Niemand is zijn eigen vader, zijn eigen moeder. Niemand is aanwezig bij zijn “ontstaan”. We zijn al lang vertrokken met ons leven voor we beseffen “dat” we leven.
Er zijn mensen met positieve en negatieve herinneringen aan dit begin. Zo zei ooit een gevangene dat hij de oorzaak en dus ook het gevolg is van een paar minuutjes plezier van zijn vader…
Meteen een eerste taak van elke ouder: praten over en met je kinderen daarover heeft een heel grote betekenis. Positief praten over je kinderen en niet negatief.
Het gevolg ligt duidelijk voor de hand. Als mijn ouders steeds positief over mij praten, dan heb ik het gevoel dat ik goed ben, dat ik iets kan.
Ouders zeggen soms: je deugt niet, de man die met jou zal trouwen, amaai…enz.
Voor sommigen kan het leven dan ook een vergiftigd geschenk zijn. Moeder waarom leef ik.
Het leven is dus gave en opgave, geschenk en opdracht.
Eigenlijk wordt er al over ons verteld van vooraleer we geboren werden, zelfs vooraleer we gemaakt werden.
Het is goed om eens te vragen aan ons moeder:
– ben ik ontvangen met liefde
– was men blij met mij
– hoe praatte men over mij, met mij
Als wij nu blij zijn dat we mogen en kunnen leven dan is dat omdat we de vitaliteit van onze ouders hebben meegekregen.
Ons leven mogen en kunnen ervaren als een lust, is het grootste geschenk dat je nu zelf kunt meegeven aan je kinderen!
Wees content, tevreden met wat je hebt!
“Mijn moeder zong en mijn vader floot een deuntje”, schrijft Van de Woestijne.
Leven is goed! Daarvoor is een basic-trust nodig, een basisvertrouwen, waardoor je kunt geloven in de toekomst.
Negatief is je overal bedreigd voelen, schrik hebben voor morgen, je schuldig voelen dat je leeft, betalen om te mogen enz…
Planten en dieren groeien als het ware vanzelf. Een mens zeker niet. Er kan veel gebeuren. Wij moeten zelf voortdurend keuzes maken!
We dragen een erfelijke belasting en veel problemen mee.
Vader heeft bijvoorbeeld de problemen niet opgelost maar doorgeschoven naar de kinderen.
Volwassen worden is de grote overgang van kind via puber naar verantwoordelijkheid.
Leven is:
* beminnen (voorplanten)
* werken
* denken aan de toekomst
Als kind heb je geen zorgen, maar eens moet je wel voor alles zorgen.
Als kloosterling had onze spreker jarenlang geen zorgen, alles was voor hem geregeld. Nu is het anders. Dat besef je pas als je erin zit.
Geloven in het leven en in jezelf is een weigering tot cynisme in de zin van “anderen hebben altijd geluk en ik niet”.
Blijven geloven in morgen is soms moeilijk, maar toch de moeite waard.
Cfr. Het boek: ‘Ik heb je geen rozentuin beloofd!’
Het leven is geen kinderkamer waar moeke zorgt en beschermt.
Sommigen blijven lopen met een fopspeen in de mond en zo kan je moeilijk praten!
Leven is geen kermis, integendeel: er wordt gevochten, er is weerstand.
Sommigen zijn opgegroeid in weelde waar alles kon en mocht, pa en ma zorgden immers voor alles. Voor velen onder hen is het leven dan ook een grote ontgoocheling! Je krijgt niet het juiste werk, niet de gewenste pree, enz.
Leven is constant ‘crisis’ in de zin van: waar ben ik mee bezig, waar sta ik.
Gelukkig zijn pijnpunten ook groeipunten.
Het leven is ook geen rust, want dan leef je niet meer. Leven is onrust, leven beweegt. Vergelijk maar met een plas water…
Dit alles staat in schril contrast met wat de reclame (op TV onder andere) ons voorhoudt. We leven daardoor soms onder de ‘dictatuur’ van het gelukkig zijn.
We dromen van geluk en in de reclame zweven de mensen soms en is alles ‘light’. Zweven met de wind (reclame op TV is wind!)
Het leven daarentegen is gemis, is tekort. Onze opdracht is juist om dat te ‘erkennen’, terwijl de mens voortdurend probeert dat te ontkennen.
Televisie is immers een beeld-buis. We zijn slachtoffers van beelden en dus gefrustreerd.
Niemand is alles, niemand kan alles, niemand heeft alles.
“La douleur d’exister“. We zijn nooit ‘vol’. “Ils portent leur désir en souffrance“, als een rugzak.
“Ik had gedroomd” maar meestal is het leven anders geweest!
Er is maar 1 persoon die vol is en dat is een vrouw in verwachting.
Daarom hebben vrouwen soms last van een postnatale depressie omdat ze dan niet meer vol zijn, terug de leegte ervaren.
Volheid en leegte.
Daar speelt de reclame handig op in.
In een brochure van Club Med beloven ze alles wat we dromen.
Zin om 200% te leven(100% is niet genoeg)
Zin om alles te beleven.
Zin om nieuwe energie op te doen.
Zin om intensief te sporten.
Allemaal slogans op het voorblad.
En dan binnenin: “Bij Club Med is alleen het beste goed genoeg” met als ondertitels: vrijheid, plezier, harmonie.
“Bij Club Med doet u waar u zin in heeft”.
Keuze genoeg, dolce farniente…het kan allemaal, en niets moet.
U bent vrij om te doen of te laten wat u wilt….herbronnen op een afgelegen plekje… U doet waar u zin in heeft, geniet van uw vrijheid.
En verder binnenin nog een aanvulling.
Zin om exclusief te genieten.
En liefst nog zonder zorgen met de ‘all-in’–formule.
Onze reclamemakers spelen handig in op onze diepste verlangens en op alles wat we dromen. Dat is trouwens ook hun werk.
Ze weten dat we opkijken naar topsporters als Justin Henin en Kim Clijsters.
Zo worden ook wij uitgenodigd tot supertoestanden: intensief sporten.
Het gevolg is dat je ook vlug opgebrand geraakt.
Reclamemakers weten dat we met ons allen één groot probleem hebben.
We hebben energie tekort, slepen ons soms naar ons werk met depressies tot gevolg. Daarom moeten we nieuwe energie opdoen.

Elke morgen en elke dag kiezen we voor het leven.
Je kan dat door voor de spiegel te zeggen: ik wil het opnemen vandaag.
En niet ‘ik’ ben de beste.
Velen willen terug naar de moederschoot, de geborgenheid omdat ze eigenlijk schrik hebben om te leven. Zoals een vrouw die al 25 jaar lang 3 keer elke dag haar zelfde verhaal vertelt omdat ze niet kan loslaten.
Veel mensen zitten in een kooitje (soms een gouden kooitje) en willen er niet uit. Ze durven niet leven en blijven maar hetzelfde doen om niet te moeten veranderen.
Nu zijn er meer en meer mensen die veranderen van leven.
Het kan een vlucht zijn om de onrust weg te krijgen. Maar het kan ook zijn dat je voelt dat je rijp bent om iets anders te doen. Veranderen mag nooit een vlucht zijn!
Leven is niet alleen leren ontvangen maar ook leren doorgeven.
Leren doorgeven is vruchtbaar willen zijn.
Vruchtbaar zijn kan ook zonder kinderen!
Meteen een mooie slotvraag: wat ga je doorgeven aan je kinderen?
Leer te leven met passie. Het beste in het leven krijg je! Je moet er wel voor open staan.

Besluit
We zijn allemaal onderweg.
Een ieder heeft zijn eigen weg: jou weg is niet de mijne.
Elk gaat zijn eigen weg, elk met zijn eigen verhaal, de man heeft zijn eigen verhaal, de vrouw heeft haar eigen verhaal.
Soms zeggen we wel eens: ik zou jou ‘weg’ willen gaan.
Als antwoord daarop luisterden we naar het mooie lied van Frank Sinatra: My Way.
Als overgang naar het tweede deel luisterden we naar Stef Bos:

Tussen de liefde en de leegte

Dus ik blijf altijd onderweg.
Ik blijf altijd onderweg.
Ik reis onrustig en onzeker.
Tussen de liefde en de leegte.
Ik ben altijd onderweg, ik ben altijd onderweg.
Ik reis onrustig en onzeker.
Tussen de liefde en de leegte.

2. Zin en plezier in onze relaties

Ons leven is begonnen in de schoot van ons moeder, die heel concrete vrouw.
En dan gaan we onderweg zoals Stef Bos, steeds weer onderweg tussen de liefde en de leegte.
Soms ontbreekt het ons aan ‘moed’.
Het leven is broos, de liefde is broos.
Er is geen liefde zonder lijden. In sommige huwelijksceremonieën laat men een glas vallen als symbool.
Zonder liefde is er eigenlijk geen leven. Liefde maakt het leven tot ‘zinvol’ leven.
Een kind groeit eerst op in de liefdevolle geborgenheid van de moederschoot en bij de geboorte op de moeder gelegd en daarna op haar arm gedragen.
Moederliefde is de sterkste liefde en een kind weet dat. Het oermodel van de liefde is de moeder-kind relatie. Die verhouding moeder-kind werkt heel het leven door. Mannen herhalen dat in hun relatie.
Een man verlangt een moederlijke liefde. In therapie komt steeds de band met de ouders terug.
Een goeie relatie tussen man en vrouw is er een waarbij man en vrouw hun vader en moeder hebben verlaten, er afstand van hebben genomen, vooral affectief!

Man en vrouw hebben ook een andere seksualiteitsbeleving.
Eros is geen seks, erotiek is niet gelijk aan seksualiteit.
Man en vrouw hebben ook ‘beelden’.
Zo denken mannen dat ze recht hebben op zorg, op seks. Sommigen zijn daar heel veeleisend in en willen 200% tevredenheid.
Vandaar ook wellicht zoveel scheidingen.
In een relatie moet je op dat vlak ‘geluk’ hebben.
De verhouding moeder-kind bepaalt allereerst het gelukkig zijn.
De partnerkeuze bepaalt dat verder. Er spelen dus 2 serieuze invloeden mee in het gelukkig worden.
Hoe vrijer de keuze, hoe beter de keuze. Partnerkeuze is geen toeval!
Soms zoekt een vrouw een man tegenovergesteld aan haar vader.
In de liefde moet je dus letterlijk geluk hebben.
En dan moet je eraan werken, elke dag.
Man en vrouw zijn immers totaal anders van elkaar.
Elk draagt zijn eigen rugzak mee, elk heeft andere ouders, komt uit een gezin met andere gewoontes…
Liefde is ook geven. Donner et pardonner, geven en vergeven. Dat staat lijnrecht tegenover “Je veux l’amour” en “Hou van mij“!
De manier waarop je conflicten oplost is zo belangrijk in een relatie. Praten en nog eens praten en niet met bakstenen gooien. Zeg iets, breek uit jezelf.
Liefde vraagt tijd en aandacht. Liefde is traag. Dan spreekt men van fijn-gevoelige liefde. Zien, luisteren en spreken met je hart.
Af en toe zeggen: voor mij ben je goed genoeg, ik ben blij met u.
Nooit kleineren, noch je partner, noch de familie van je partner.
Souplesse hanteren in het nemen van beslissingen. Niet altijd dezelfde die alles beslist. Het leven moet je samen delen en beseffen dat de wittebroodsweken nooit terugkomen.
Het moet deugd doen om op je sterfbed van je partner te horen: “Ik zou opnieuw terug met jou beginnen” en te kunnen vragen: “Ben je gelukkig met mij ?”.
Je mag dat trouwens af en toe eens vragen (bvb.met Valentijn)
Elke man is verschillend. Elke vrouw is verschillend. En als je dan beide samen neemt, zijn er nog meer verschillen.
Een vrouw vraagt regelmatig: mag ik er zijn voor u, ben ik goed genoeg voor u. Een vrouw heeft meer nood aan bevestiging dan een man.
Vrouwen weven relaties. Ze leggen meer contacten dan mannen. Ze bellen dus ook meer met de telefoon om afspraken te maken met familie en vrienden.
Een koppel is meer dan man + vrouw.
Een koppel deelt verhalen en bouwt samen verhalen op.
Man en vrouw zitten ook vaak in een routine.
1% scheidt nog na 40 jaar huwelijk. De kinderen zijn het huis uit en elk gaat (verder) terug hun eigen weg.
Mensen zijn soms ook bang om verlaten te worden. Voor sommigen is dat een reden om zich niet te binden (vb. een LAT-relatie)
Liefde brengt de mens tot volheid, liefde doet me uitbreken uit mezelf, uit mijn pantser. Liefde is het avontuur van tweezaamheid. Het bed-delen is niet evident. Het is je overgeven aan de slaap en ook in de armen van de andere.
Liefde is ook het avontuur van lichaam en geest. Ik zou je kunnen opeten, ik voel je warmte lijfelijk.
Liefde is het verhaal van het op weg zijn (ook met kinderen).
Liefde is tot rust komen, je rugzak mogen neerzetten…
Heel ons leven zijn we bezig met ons te hechten aan mensen en dingen. Inpalmen, bezitten, bewaren.
En telkens weer moeten we ons ont-hechten.
Onthechting is de pijn eigen aan elk leven. Het leven vraagt dat constant. Rouwen is onthechting, verdriet om het afscheid.
We luisterden naar Jo Lemaire: Je suis venue te dire que je m’envais.

Deel 3: Zin en plezier in ons werk

Zin hebben in je werk. Zin in de drie betekenissen van het woord.
1. betekenis geven aan je werk.
2. richting geven, namelijk welke richting gaat mijn bedrijf, mijn werk uit.
3. goesting, doe ik nog mijn werk graag.
De betekenis van het werk. Niet enkel voor mezelf, ook voor mijn gezin, ook voor het groter geheel, het algemeen belang en als ik ouder wordt. Werk geeft structuur aan het leven.
Wat de richting betreft hebben we vooral nood aan echte leiders die de richting aanwijzen.
En voor de goesting is het broodnodig dat ons werk leuk kan zijn en dat we er waardering voor krijgen.
Het werk is spijtig genoeg niet altijd leuk en de plaats van het werk niet altijd aangenaam.
Er zijn twee modellen van werken. Het driehoeksmodel en het rondetafelmodel.
Het driehoeksmodel met de baas aan de top en het overlegmodel of het model van de rondetafelconferentie. Het zijn twee verschillende culturen. Overleggen of hiërarchisch bevelen. De 2 doen samen gaan is niet altijd evident.

Top is immers een magisch woord.
De dictatuur van de top.
Topsport, topoverleg, topwedstrijd, topprestaties, in topvorm, met topresultaten.
We laten ons vangen in een wedstrijd die ons leegzuigt.
Mag het a.u.b. iets minder zijn. Er kan maar één de eerste zijn.
Waar blijft dan nog de voldoening bij al de anderen.
Er is heel veel nood aan onthaasting.

Een ganse boterham die we gelukkig niet in één keer moesten slikken.

Deel 3 kregen we na het middagmaal te verorberen net voor we in groepjes gingen voor het groepswerk.
We kregen wat richtingsvragen mee. Niet iedereen moest op alle vragen antwoorden. Een greep uit de gesprekken.

Deel 1: Leven
Hoe ervaar jij het leven? Als last – lust – gave – opgave?
Er was een hele waaier van antwoorden. Gaande van lust en opgave over lust en gave tot opgave en lust afzonderlijk.
Last scoorde niet. Gelukkig maar.
De commentaar was veelal dat het afhankelijk was van…
– het moment
– de situatie (vb. verliefd- partner terminaal enz.)
– de opdracht (vb. kinderen opvoeden in een maatschappij die (te) veeleisend is)
– de vele verplichtingen van het leven

Wat wil je aan je kinderen meegeven? (schrijf een tekst voor een muurtegeltje)
Verdraagzaamheid; zekerheid; liefde; zelfvertrouwen; respect voor de medemensen; leef je leven zonder spijt (geweten); kennis; voorbeeld; levenswijsheid; iedere dag is een nieuwe kans, iedere dag leer je bij; huiselijke liefde is de bouwsteen voor geluk; eerlijkheid; ga steeds vrolijk door het leven; respect; geloof; levenslust; blijheid; het leven is er om er in te bijten; probeer hard(hart) te werken maar vergeet zeker niet te leven; profiteer van je leven en blijf jezelf, je hebt maar één leven; ik wil je altijd helpen in jou keuze van het leven die je zelf moet kiezen.

Muurtegeltjes:
– na regen komt zonneschijn
– pluk je dag, pluk de dag, carpe diem
– waar liefde sterft, sterft het leven
– leven doet leven
– leven en laten leven
– ik vind jou de moeite waard
– als je niets te doen hebt, doe het dan niet hier
– jou begrepen voelen door je omgeving, dat is gelukkig zijn.

Hoe ga je om met moedeloosheid? Uitzichtloosheid?
In de mate van het mogelijke negeren, niet in berusten, praten.
Praten!
Praten, praten, oplossing zoeken, dingen uitproberen.
Ga vroeg in bed en soms eens een pintje teveel.
Er over praten in het gezin en met goede vrienden.
Ook aan een tunnel komt een einde.
Me proberen voor te stellen dat anderen het nog moeilijker hebben.
Morgen is een nieuwe dag.
Laat het niet om je heen gaan, doe er iets aan.
Ik verzet me ertegen en probeer het positieve te zien.
Als ik het even niet zie zitten, dan ga ik gewoon naar buiten de natuur in, en dan kom ik tot rust, en dan weet ik dat het leven toch mooi is, en dan zijn mijn batterijen weer opgeladen.
Overlopen, verwerpen en herpakken.
Trachten te praten.
Brengt het geloof je troost, geborgenheid, zin?
Bij sommigen wel, bij anderen niet, het merendeel neen…
Ja, maar op mijn eigen manier.
Misschien. Soms wel.
In oude teksten waarop het geloof zich baseert, vinden we dezelfde vragen en antwoorden als in de wereld van vandaag. We blijven mensen van vlees en bloed die wijzer willen worden.
Vooral troost.
Troost en geborgenheid.
Zin.
Wat is geloof?
Wat is geloof? Als iedereen gelooft in zichzelf en in zijn relatie met de kinderen en zijn partner, dan zijn we al ver genoeg.
Het geloof roept vragen op.
Toch wel!

Ervaar je dat je evolueert in het leven? Hoe?
Materieel wel. Positieve ervaringen die men elke dag uit het leven leert.
Door tegenslagen wordt men sterker en kan men evolueren in positieve zin.
Ja, bepaalde dingen zie ik anders dan vroeger.
Hoe ouder, hoe meer levenswijsheid, doordat je steeds meer leert.
Duidelijk wel! Ik kan meer slagen door mijn eigen ervaring en de ervaring van anderen. Het lukt me beter om mijn eigen tempo te kiezen in het leven. Mijn interesses worden duidelijk ruimer.
Ja, ik ben rijper geworden en dat uit zich vooral in mijn relatie.
Ja, je ziet de dingen anders door je leeftijd.
Ja, door de rijkdom van de communicatie en de omgang met veel mensen.
Je kan leren uit al wat je meemaakt.
Iedere dag leer ik wel iets bij.
Ja, hoe ouder, hoe wijzer.
Ouderdom brengt wijsheid.
Ja, ervaring na ervaring.
Meer nadenken en relativeren.

Deel 2: relaties
Wat verwacht jij van je partner?
Dat we ongeveer op dezelfde golflengte zitten.
Wederzijds respect.
Naar mekaar luisteren en praten, luisterbereidheid.
Geborgenheid, vertrouwen, seks, liefde.
Trouw en vooral vertrouwen van elkaar.
Niet meer dan van mezelf.
Liefde en genegenheid zijn voor mij de basis tot geluk binnen een relatie.
Eerlijkheid en respect.
Een goede verstandhouding met als hoofdpunten verdraagzaamheid, begrip en respect, een vorm van medeleven.
Vertrouwen en openheid.
Liefde, eerlijkheid en warmte. Dat we samen er iets moois van maken.
Elkaar de vrijheid geven om te leven.
Oprechtheid, respect, genegenheid en begrip.
Hetgeen ik krijg! En dat is geborgenheid, liefde, iedere dag een dag weer samen.

Wat heb je geleerd over een relatie na x aantal jaren samenleven?
Het gaat niet altijd zoals men het wil.
Men zit niet altijd op dezelfde golflengte.
Praten over problemen en gezonde discussies voeren om problemen op te lossen.
Het is geen rozengeur en maneschijn. Je partner leren aanvaarden zoals hij is. Water in de wijn doen maar geen watersmaak.
Zoals wijn, altijd maar beter.
Het is geven en nemen en veel water bij de wijn doen.
Dat je wat uit elkaar groeit en dat het dan niet gemakkelijk is om de knop in je leven om te draaien.
Dat toch niet ieder van ons echt weet wat eigenlijk het bijzonderste is, wat belangrijk is voor hem of haar.
Veel communiceren is nodig. Compromissen sluiten.
Dat het niet gemakkelijk is samen te leven omdat we zeker in het begin mekaar proberen te veranderen. Maar na jaren komen we tot de conclusie dat we niet samenzijn om elkaar te veranderen maar om samen iets op te bouwen.
Veel te veel om in woorden te vertellen, zowel door lief als door leed.

Deel 3: werk
Wat vind je boeiend in je werk?
Door het probleem van vele mutaties met verhuizen tot gevolg weten sommigen niet meer wat ze moeten kiezen, een kazerne op aanvaardbare afstand of een aangenaam werk. Beide kansen samen grijpen is veel meer uitzondering dan regel.
Daarom hebben een aantal geen goesting meer om te gaan werken en zeggen anderen dat ze niet zouden gaan werken tegen hun goesting.
Sommigen vinden in hun werk veel afwisseling, ze moeten niet altijd hetzelfde doen en het is ook niet altijd allemaal gepland.
Zelfstandigheid en sociaal contact worden sterk geapprecieerd.
Keukenpieten vinden hun werk boeiend, zeker op manoeuvres. En in de bar en de garage is het eveneens boeiend.
Collega’s en sociaal contact.
Het mogen deelnemen aan een JoB-dag.
Werk hebben en niet met je duimen hoeven te draaien.
Je job onder de knie hebben, zelfstandigheid, zicht op de creatie.
Omgang met jongeren.
Mogelijkheid om veel bij te leren.
Werken met en voor mensen.
Soms een Sinterklaasgevoel als ik een dossier positief mag afhandelen.
Werken met verschillende nationaliteiten.
Als chauffeur voortdurend de vrijheid om de baan op te mogen.
Veelzijdigheid, zelfstandigheid, altijd onverwachte dingen.
Waardering en vrijheid van beslissing.

Wat maakt het werken nu moeilijker of wat bederft je plezier in het werk?
Overleg wordt terug piramide, piramide is obelisk geworden. Teveel bazen en te weinig voetvolk.
Vakbekwaamheid wordt een probleem op vele echelons.
Sociale contacten verminderen, het leger wordt oud.
Opeenvolgende (te veel) veranderingen, reorganisatie, verhuis.
Fabrieksmentaliteit, je moet op elkaar kunnen rekenen.
Onzekerheid en de geruchtenmolen (communicatie is zoek ondanks de PC).
Werkdruk en personeelstekort, maar ook dingen laten aanslepen, zeggen maar niets doen.
Geen respect van je bazen voor je werk, betweters, misbruik van macht.
Bazen weten steeds minder, slechte organisatie.
Collega’s die uitgeblust zijn, zagen, alleen maar ‘hun’ job doen, muggenziften.
Een slechte samenwerking maakt sfeer slecht.
Mensen die tegen hun zin komen werken en de andere lastig vallen.
Egoïsme en gezeur, ikke…
’t Is weer ieder voor zijn eigen in plaats van samen dingen mogen doen.
Eigenzinnige beslissingen van eigenzinnige chefs zonder overleg.

Waarom ga je werken?
Omwillen van het geld, om te kunnen leven, mijn boterham te verdienen.
Zelfvoldoening, omdat ik graag werk, ik ga met plezier werken, tijdverdrijf, uitdaging, een goeie kijk op mijn werk.
Noodzaak. Sociaal contact, vanwege van de “vrienden” in het leger.
Voor het gezin en om iets op te bouwen in het leven.

Ter afronding: wat ga je straks terug naar huis, in je rugzak stoppen?
De Valentijnskaartjes die we vandaag meekregen (nvdr. we zijn 15 febr. dag na Valentijn).
Verdraagzaamheid, uitpraten, leren luisteren, kinderen positief benaderen en motiveren.
Optimist is zoveel beter, aangenamer dan een pessimist.
Respect voor elkaar, vriendschap, genieten van elke positieve ervaring.
Iedere JoB-dag is positief.
Veel positieve kennis, en positieve zaken die ik vandaag opgestoken heb.
Het leven is nog niet zo slecht.
Eerst een beetje ruimte maken door een paar overbodige zaken eruit te halen.
De leuke contacten die we weer gelegd hebben, het terugzien van vrienden.
De boodschap dat andere mensen hetzelfde voelen en denken.