Nederigheid en vriendschap (JoB-dag)

02 feb Nederigheid en vriendschap (JoB-dag)

Op 19 april (2005) vond een nieuwe JoB-dag plaats onder het thema ‘Nederigheid en vriendschap’. In de namiddag gingen de JoB-leden naar Breendonk (zie ander verslag), maar in de voormiddag stelden ze vragen aan en luisterden ze naar opperaalmoezenier Roger Van den Berge die zijn visie op het thema gaf.

Decock André

2/2005

Het was al een tijdje geleden dat we onze opperaalmoezenier bij ons hadden om naar hem te luisteren. We combineerden een uiteenzetting over nederigheid en vriendschap aan een bezoek aan het Fort van Breendonk.
Eigenaardig en toch meer niet als je beseft dat overleven in Breendonk maar kon door vriendschap onder elkaar en door nederig onderworpen te blijven om te kunnen overleven.
Onze opperaalmoezenier, Roger Van den Berge, opteerde op het laatste moment voor een vraaggesprek rond beide thema-woorden.
Wij dus wat vragen opgemaakt…

In de Dikke Van Daele staan als mogelijke betekenissen van het woord nederigheid, woorden als onderdanigheid, onderworpenheid, onaanzienlijk, gering…woorden die toch niet direct passen bij een uiteenzetting als deze. Of toch.

Nederigheid is zeker niet: ‘ja’ knikken, onderdanig zijn, onderworpen zijn omdat we vrije mensen zijn. En toch. Als de mensen zich in Breendonk niet onderworpen hadden, waren ze niet in leven gebleven.
Velen hebben daar het leven gelaten, zie naar de paal met honderden hagelinslagen.
Onderworpenheid kan eigenlijk niet. Alhoewel, als je getrouwd bent, je je toch ook soms wel eens moet onderwerpen.
Nederigheid heeft niets te maken met een verkeerd begrepen onderworpenheid zoals we soms hoorden dat er zou gebeurd zijn in een of ander klooster als een nonneke dat goed was in lesgeven in de keuken moest staan om de nederigheid te beleven.

Bestaat er dan geen gevaar dat anderen misbruik maken van mijn ‘nederige’ gesteldheid en zijn de laagsten in rang in het leger niet de meest kwetsbare?

Gelijk waar je je bevindt moet je je leren aanpassen.
Niet enkel van onder naar boven, maar ook als je boven staat, moet je je leren aanpassen. Mensen zijn immers geen radertjes. We moeten allemaal beseffen dat we in relatie staan met andere mensen. We zijn voortdurend op anderen aangewezen. Ik ben wat ik ben, dank zij de anderen! Het komt er op aan om je juiste plaats te leren kennen.
Het fundamenteelste is luisteren.

Wellicht moeten we dan verder lezen in de Dikke Van Daele waar we woorden zien staan als bescheidenheid, bescheiden over zichzelf denken en spreken, nederig van hart zijn, ootmoedig, je juiste plaats kennen.
Kunt u daar wat dieper op ingaan op verschillende vlakken. Tegenover mezelf, tegenover mijn mede JoB-ers, tegenover mijn oversten, mijn directe en grotere omgeving, tegenover God.

Laten we misschien met God beginnen. Het fundamenteelste is luisteren.
Om te weten wie we zelf zijn moeten we leren luisteren.
Luisteren is de diepste vorm van nederigheid. Dan is eigenlijk alles een cadeau, een geschenk. Zo kan je ook je leven zien als een geschenk aan de anderen, als een gave aan de anderen.
Dat is een godsdienstige levenshouding. En die godsdienstige levenshouding is de kern van het leven.
Niet jezelf centraal stellen, maar God. Niet jezelf, maar de anderen.
Je ‘moet’ je leven niet zelf ‘maken’. Dat is hoogmoed.
Zo hangt alles aan elkaar op de verschillende vlakken.

Binnenkort gaan we met het leger weer op bedevaart naar Lourdes. Kan een figuur als Maria ons inspireren en op weg helpen?

Onze opper was niet zo Mariaal, zei hij. “Maar sinds ik opper ben, ga ik graag naar Lourdes. Maria is een heel bijzondere vrouw. Ze is de belichaming van het luisteren. Ze blijft geloven ondanks alles…”

We zijn op weg tussen Pasen en Pinksteren. Een tijd dat we bidden om de ‘gaven van de geest’ om een geest van ingetogenheid.
Kan het gebed me helpen?

Men zegt tegenwoordig nogal vaak dat geloven en kerk niet meer van onze tijd zijn.
Maar toch is het gebed een mooie rijkdom!
Als je alle pijn zelf moet dragen, dan kom je er niet.
Als je ze in handen van God kan leggen, is dat een geschenk.
Je wil een zieke troosten, maar je wordt zelf getroost.
Wat je aan de minste van de mijnen hebt gedaan, heb je aan Mij gedaan.

Deze namiddag gaan we naar Breendonk, een locatie die symbool staat voor de vervolging van onze medemens, omwille van hun anders zijn, op vlak van afkomst, geaardheid, geloofsovertuiging…
Hoe kunnen we als christen omgaan met die en andere vormen van geweld?

Wat me vooral bij gebleven is dat gevangenen in Auschwitz nooit oogcontact mochten hebben met hun bewakers.
En de reden is heel eenvoudig menselijk: als je iemand in de ogen kijkt, dan zie je de mens. In het diepste van ons wezen kunnen we elkaar niet vermoorden.
De hoogmoedige mens is het begin van de oorlog.

Er is een algemeen gevoel bij velen om vriendschap te verwarren met kameraadschap. Wellicht is kameraadschap een eerste en belangrijke stap om tot vriendschap te komen. Kunt u daar mee instemmen en ons iets meer zeggen over kameraadschappelijk omgaan met elkaar in onze familiekring, op het werk met collega’s en met de mensen in het algemeen?

Als je je leven ziet als geschenk, dan is kameraadschap het eerste geschenk. De andere mens is als ik. Je ontmoet elkaar.
Je betekent iets voor elkaar.
Ik mag er zijn, is de grond van kameraadschap!
De aantrekkingskracht om samen iets te doen brengt mensen tot kameraadschap. Kameraadschap is nodig!
Als je geen kameraad hebt op je werk is dat triestig.
Het kan ook binnen een gezin. Een vader kan een kameraad worden van zijn opgroeiende zoon.

Vriendschap is nog iets meer. Soms zegt men wel eens dat elke mens maar een paar echte vrienden kan hebben. Is echte vriendschap wel mogelijk?
En wat maakt vriendschap zo uniek?

Er is al veel geschreven over vriendschap. Over liefde trouwens ook.
Maar vriendschap tussen 2 mensen is iets anders dan tussen echtgenoot en echtgenote.
Echte vriendschap is uniek en wellicht heb je niet meer dan 3 vrienden.
Echte vrienden. Tussen echte vrienden is er geen enkele verplichting, geen enkele verwachting. Vriendschap is niet gebonden aan afspraken. Het kan soms maanden duren voor je elkaar terug hoort of terug ziet.
In echte vrienden heb je het volle vertrouwen en je weet dat je er steeds terecht kunt.
Dat is dus duidelijk anders dan liefde tussen getrouwde mensen.
Getrouwde (of verloofde of verliefde n.v.d.r.) mensen bijvoorbeeld moeten bellen naar elkaar.
Dat zie je als je met een groep op weg bent voor meerdere dagen.
Liefde mag je dus niet verwarren met vriendschap.
Een man moet kunnen verdragen dat zijn vrouw een vriendin heeft.
Zelfs als ze meer tegen haar vriendin zegt dan tegen haar man.
Omgekeerd is dat hetzelfde.
Als een vriendschap te sterk gebonden is aan het lichamelijke, dan gaat die kapot!
Het is het moeilijkste wat er is!
Het schoonste is dat je met elkaar in vriendschap kunt leven.
Vriendschap is gratis

Intussen was onze opperaalmoezenier zo goed op dreef dat verdere voorbereide vragen overbodig bleken. Intussen was onze tijd goed aan het slinken.

Enkele vragen sloten het geheel af.
Tijd om aan tafel te gaan, want het was onze laatste keer in ‘De Antigoon’. We werden dan ook extra verwend en wij op onze beurt hadden een roos meegebracht voor elk personeelslid.
We waren ‘thuis’ hier in ‘denantigoon’. Ook voor onze bestuursvergaderingen.
Aan alles komt een eind. Spijtig genoeg ook hier. Gelukkig is er voor elk van de personeelsleden een goede oplossing gevonden.
Voor de vaste bezoekers en gebruikers is het intussen uitkijken naar een andere vaste stek.
Langs deze weg willen wij JoB-ers nog eens dank zeggen omdat we ons hier thuis mochten voelen!