Om en Rondom nr. 123 (verschenen november 2013)

Inhoud Om en Rondom nr. 123 (met het volledige openingsartikel en kroniek)

Editoriaal (van de Redactie)

Het is niet de bedoeling om nu al 2013 af te sluiten, maar toch hebben wij in de afgelopen maanden enkele opmerkelijke gebeurtenissen meegemaakt die de geschiedenis van ons land en de geschiedenis van de Kerk een nieuw gelaat geven.

Na de verbazingwekkende nieuwe pauskeuze waarbij meer dan anders werd verwezen naar de aanwezigheid van de Heilige Geest op het conclaaf, blijkt Franciscus de personificatie te zijn van een nieuw elan binnen de wereldwijde Kerkgemeenschap: in een eenvoudige taal brengt hij een boodschap van terugkeer naar de kern van het Evangelie, het Woord van God zoals het zichtbaar is in de woorden en daden van Jezus Christus. Zo richt hij de aandacht op de zorg voor de armen, de verworpenen, de gekwetsten in lichaam en ziel. Niet voor niets heeft hij Franciscus gekozen als pausnaam want deze heilige uit Assisi blijft bekend als diegene die in zijn tijd heeft bijgedragen tot het vernieuwen van de Kerk van Christus. Zo mag zijn oproep een impuls geven aan al wie zich pastoraal engageert binnen de Kerk en in het bijzonder binnen de Kerk van Europa. Als Katholieke aalmoezeniersdienst mogen wij zijn woorden en voorbeeld tot de onze maken en zo onze zorg voor militairen en burgers binnen Defensie verder uitbouwen.

Een ander hoopvol moment was het aftreden van Koning Albert en de eedaflegging van de nieuwe Koning Philippe. De eenvoud van het gebeuren heeft een onuitwisbare indruk nagelaten bij vele mensen. De ‘dikke kus’ die Koning Albert bij zijn afscheid aan Koningin Paola overmaakte, heeft zijn effect niet gemist. De oproep van Koning Philippe tot een vernieuwd enthousiasme voor België, vormde een sterk appel en sloot aan bij de uitnodiging tot eenheid in de verscheidenheid, zoals ook terug te vinden is in het Bijbelse verhaal van de toren van Babel in het boek Genesis.

Wij zullen ongetwijfeld de kans hebben de nieuwe vorst te ontmoeten bij één van zijn toekomstige bezoeken in militair milieu. Met hem kunnen wij in de drie landstalen uitzeggen: ‘Leve België! Vive la Belgique! Es lebe Belgien!’

 Openingsartikel  (Opperaalmoezenier) 

Op 28 oktober 1958 werd te Rome als opvolger van Pius XII de 77-jarige kardinaal Angelo Giuseppe Roncalli tot paus verkozen. Hij nam de naam aan van Johannes XXIII. Ook al gaf men de indruk dat er een overgangspaus was aangesteld met het oog op een latere grootse opvolger, toch ontpopte deze schijnbaar onschuldige paus zich tot een grote hervormer van de hedendaagse Katholieke Kerk. Hij gaf niet alleen de opdracht tot het houden van het Tweede Vaticaans Concilie, waarbij hij zelf zorgde voor een onverwachte dynamiek na het uitspreken van zijn openingsspeech ’Gaudet Mater Ecclesia’ (De moederkerk jubelt), maar hij schreef ook de encycliek ‘Pacem in Terris’(Vrede op aarde) die twee maanden voor zijn overlijden op 11 april 1963 werd afgekondigd. Deze encycliek behandelt de vredesvraagstukken van de moderne tijd en gaat de geschiedenis in als een hoopvol en lichtgevend document midden de duisternis van een dreigend atomair conflict tussen de toenmalige grootmachten USSR en USA.

50 jaar na ‘Pacem in Terris’ is het goed even stil te staan bij de inhoud van deze encycliek en aan te geven hoe baanbrekend en richtinggevend de ideeën zijn die erin naar voor komen tot op vandaag.

In oktober 1962 hield de wereld de adem in toen het tot een conflict kwam tussen de Russische regeringsleider Chruschtschow en de jonge Amerikaanse president Kennedy omtrent het installeren van Russische atoomraketten op Cuba die het Amerikaanse grondgebied rechtstreeks konden treffen. De crisis escaleerde en het bracht paus Johannes XXIII er toe een vredesappel te richten tot de Russische en Amerikaanse opponenten met de woorden: “Wij smeken hen die regeren niet doof te blijven voor het geroep van de mensheid om vrede en de onderhandelingen opnieuw op te starten”. Twee dagen na deze oproep toonde de Russische president zich bereid de raketten uit Cuba terug te trekken. Hij noemde later deze vredesoproep van Johannes XXIII het enige ‘sprankeltje hoop’ dat was naar voor gekomen midden de ernstige crisis en hij liet de woorden ook afdrukken in de ‘Prawda’.

Mogelijks hebben de gebeurtenissen rond de Cuba-crisis er Johannes XXIII toe gebracht om met het schrijven van zijn encycliek ‘Pacem in Terris’ de mensheid een uitweg te bieden uit de escalerende oorlogsdreiging midden de toenmalige ‘Koude Oorlog’-sfeer. In de encycliek is er dan ook gekozen voor een weg van dialoog en overleg over de machtsblokken heen om zo te komen tot een basis voor duurzame vrede. Dit verklaart de beschrijvende stijl van ‘Pacem in Terris’ die zich voor de eerste maal in de kerkgeschiedenis richt ‘tot alle mensen van goede wil’ en zo de scheidingslijn tussen christenen en marxisten tracht te overbruggen.

Het kernpunt van het politiek-ethisch schrijven in de vredesencycliek wordt de waarde van de menselijke persoon. Deze dient de zin en het doel te zijn van elk politiek bedrijf. Mochten de politieke leiders bij het begin van de 20e eeuw deze visie in het hart hebben gedragen, dan zouden mogelijks twee verschrikkelijke wereldoorlogen vermeden zijn. De waarde van de menselijke persoon is geen louter kerkelijk uitvindsel. Het vormt al de kern van het filosofische denken van Immanuel Kant (1724 -1804) maar had in de wereldpolitiek nog niet echt ingang gevonden. Het belang van de natie voerde in de 19e eeuw het hoge woord en het recht op oorlog werd aanzien als de uitdrukking van staatssoevereiniteit en staatsbelang. Het was de politiek van de Europese naties die zich uitstrekte tot in de koloniale gebieden.

De nadruk op het belang van de menselijke persoon brengt Johannes XXIII er toe om in het spoor van zijn voorganger Pius XII op te roepen tot het creëren van een universele politieke autoriteit die de afzonderlijke staten kan dwingen om mensen in hun waarde en vrijheid te respecteren. Zij dient hierbij uit te gaan van een consensusmodel waarbij afzonderlijke staten in overleg bepalen wat het gemeenschappelijk goed is voor mensen. Zij gaat hierbij uit van een universele visie die de hele wereld betreft maar zal wel de zelfstandigheid van de afzonderlijke staten respecteren. Het subsidiariteitsprincipe blijft van tel. Het is niet de bedoeling dat de universele autoriteit de zelfstandigheid en de bestuursverantwoordelijkheid van de individuele staten overneemt. Wel moet de universele autoriteit kunnen ingrijpen als een afzonderlijke staat er niet in slaagt zijn opgave tot het behoeden van de individuele waarde van zijn burgers tot een goed einde te brengen. Het betreft hierbij de economische, sociale, politieke en culturele ontplooiing.

De visie van Johannes XXIII is tot op vandaag de leidraad van het kerkelijke spreken over vrede in de wereld. In de encycliek ‘Caritas in Veritate’ (Liefde in Waarheid) van paus Benedictus XVI, gepubliceerd in 2009, lezen wij in verwijzing naar Paus Johannes XXIII dat “een echt politiek wereldgezag dringend noodzakelijk is. Een dergelijk gezag moet zich onderwerpen aan de wet, zich consequent houden aan de beginselen van subsidiariteit en solidariteit, gericht zijn op de verwezenlijking van het algemeen welzijn, zich inzetten voor het tot stand brengen van een werkelijk integrale menselijke ontwikkeling, die zich laat inspireren door de waarden van liefde in waarheid. Daarenboven moet dit gezag door allen erkend worden, over daadwerkelijke macht beschikken en voor iedereen veiligheid, handhaving van gerechtigheid en eerbiediging van rechten garanderen” (Caritas in Veritate 67).

De vraag naar een politieke wereldautoriteit die met gezag kan optreden met het oog op een vreedzaam en menswaardig samenleven, blijft vandaag een heikel punt. Johannes XXIII verwijst in zijn encycliek naar de Verenigde Naties als aanzet voor een wereldlijk gezag, maar hij werkt het niet concreet uit. Dit heeft te maken met de ‘Sitz im Leben’ van zijn schrijven, de ‘Koude Oorlog’-situatie, waarbij hij opteert voor een consensus in de kwestie van de wereldvrede. Wel brengt hij het debat omtrent de mensenrechten binnen in de katholieke vredesethiek en accentueert hij het universele streven naar een gemeenschappelijk goed onder de volkeren met nadruk op communicatie en samenwerking binnen een meer en meer globaliserende wereld. Het tweede Vaticaans Concilie zal in de pastorale constitutie Gaudium et Spes (Vreugde en Hoop) de globalisering verder uitwerken dankzij de aanwezigheid van bisschoppen uit de hele wereld die het eurocentrisch denken doorbreken vanuit Afrika, Azië en Latijns-Amerika. Zij hameren op de grote tweespalt die er heerst tussen het rijke Westen en het arme Zuiden en brengen zo de tragiek ter sprake van volkeren die niet de kans krijgen toe te treden tot de internationale markten. De frustratie van grote economische ongelijkheid is vandaag één van de voedingsbodems voor internationaal terrorisme.

Het zou ons in dit openingsartikel te ver brengen om deze problematiek verder uit werken en te analyseren hoe de Verenigde Naties trachten met vallen en opstaan de spanningen tussen staten en de agressie tussen bevolkingsgroepen binnen staten (Afghanistan, Irak, Syrië…) op internationaal vlak bespreekbaar te houden en te werken aan een vreedzame oplossing. De VN-veiligheidsraad speelt hierin een cruciale rol maar slaagt er niet altijd in om resoluties gestemd te krijgen wegens de mogelijkheid tot veto van enkele van haar permanente leden. Hierbij zou ook nagedacht dienen te worden over een nieuwe visie die het recht op humanitaire interventie vertaalt in de ‘verantwoordelijkheid tot beschermen’. Deze ‘Responsability to Protect’ duikt als begrip op in de Millenniumverklaring van de verzamelde Verenigde Naties in 2005. De staten

erkennen er fundamenteel dat naties die blijk geven van massale en systematische ontkenning van de mensenrechten binnen hun territorium zich niet langer kunnen verschuilen achter de eigen soevereiniteit om te verhinderen dat er wordt over gegaan tot een militaire interventie met het oog op het beschermen van bedreigde bevolkingsgroepen.

50 jaar na de publicatie van ‘Pacem in Terris’ zijn de machtsverhoudingen in de wereld grondig veranderd. Toch draagt de vredesencycliek van Johannes XXIII in zich een boodschap die tot op vandaag zinvol klinkt. Hij draagt in die zin bij tot het actuele debat omtrent oorlog en vrede waar christenen een toonaangevende stem blijven behouden.

Bij het schrijven van dit openingsartikel liet ik mij inspireren door

Dr. Heinz-Gerhard Justenhoven, Frieden schaffen unter allen Völkern: Die Botschaft der Enzyklika “Pacem in Terris”,Franz Hitze Haus Münster am 22.3.2013

Dr. Franz-Josef Overbeck, Die “Responsability to Protect”. Eine kritische Evaluierung aus der Perspektive kirchlicher Friedenslehre und theologischer Friedensethik, Vortrag des Katholischen Militärbischofs für die Deutsche Bundeswehr im Rahmen des Akademiegesprächs der katholischen Akademie in Bayern München am 6.11.2012

Dr. Gerhard Beestermöller, Fünfzig Jahre “Pacem in Terris”. Wo steht christliche Friedensethik heute? Vortrag beim Berliner Werkstattgespräch der Sozialethiker(innen) 2013: “Christliche Friedensethik vor den Herausforderungen des 21. Jahrhunderts”, 25.-27. Februar 2013, Katholische Akademie Berlin.

Spiritualiteit – Spiritualité:  

• Gebed: Gebed van de onbekende soldaat
• Ruiten zeven werd harten troef ! Over SYMBOLEN en RITUELEN (Peter Ausloos)
• FUELING: olie voor je leven! ( Peter Ausloos gruisduint in kranten, weekbladen en tijdschriften op zoek naar goede citaten)
• BEELDEN om te mediteren (Dominique Chaboteau)

 Het leven – La vie:  

• Commémorer, du pardon à l’oubli: Erwin Vilain
• l’Halifax      JD371 KN-O   Journée du souvenir
• PMI Lourdes 2013 (Laurent Segers, Jean-François      Naedts en Joris Vanhoecke, KMS)
• Twee militairen van 1 EMI gaan hun droom      waarmaken !
• Bezoek Mgr. Léonard aan kazernes van Berlaar,   Grobbendonk en Marinebasis Zeebrugge . 

Dossier:

 Dossier de Michel Quertemont: Les Forces Belges libres en Angleterre (1940-1945, 2^ème partie)

 Sectoren – Mensen onderweg: 

• Forum IPB op 8 juni 2013 in het Theologisch en Pastoraal Centrum in Antwerpen. (Annie  Walscharts)

Omtrent Europees Burgerschap en Europese Solidariteit.

• JoB-dag te Beringen op 14 maart 2013 (Steve  Maertens)
• JoB-dag te Ename op 7 mei 2013 (Van Britsom Danny)
• KOOG-dag te Luik op 13 juni 2013 (Annie Walscharts)

Voor u gelezen / A livre ouvert (Peter Ausloos) 

In mémoriam:

• Marcel  Eerdekens, ere-aalmoezenier: + 25 juli 2013
• Theo Peeters, ere-aalmoezenier:  + 2 juli 2013
• Antoon  De Moor, ere-aalmoezenier: + 25 augustus  2013
• Thierry  Verougstraete, voorzitter van de kerkfabriek van de Koudenbergparochie:  + 6 augustus 2013

Kroniek –  Chronique :  

Legerbisschop op bezoek bij de Marine te Zeebrugge en op bedevaart naar Lourdes

Marinebezoek

Op 2 mei bracht Mgr. Léonard in zijn hoedanigheid van legerbisschop een pastoraal bezoek aan de Marine te Zeebrugge. Hij werd vergezeld van de opperaalmoezenier. Admiraal Hofman en zijn staf ontvingen de aartsbisschop met een copieus ontbijt in aanwezigheid van padre Geert Dewulf en vertegenwoordigers van de verschillende diensten van de Marine. Nadien kreeg Mgr. Léonard een briefing waarin de opdrachten van de Marine en de recente operaties werden uiteen gezet. Een bezoek aan de scheepslift en de werkplaatsen volgde op deze uiteenzetting. Daarin kwam de samenwerking met de Nederlandse Marine goed tot uiting. Tegen de middag werd de legerbisschop uitgenodigd aan boord van een sleper om een rondvaart te maken in de haven. Het werd een boeiende rondvaart waarbij de bisschop het roer in handen kreeg. Hij slaagde wonderwel in het perfect loodsen van de sleper langs een aangemeerd cruiseschip en over de havenwateren. Voor het aanleggen van de sleper aan de kade nam de kapitein van het schip opnieuw over. Er volgde een maaltijd aan boord van het fregat Louise Marie op uitnodiging van de admiraal en een verrijkende rondleiding waarbij de vele mogelijkheden van het schip uit de doeken werd gedaan. Het wordt ingezet in het kader van NAVO-opdrachten, engageert zich bij het bestrijden van piraten voor de Somalische kust en kan worden uitgestuurd naar de Caraïbische wateren in het kader van het onderscheppen van drugstrafiek. Een drink sloot het bezoek van de legerbisschop af die zeer tevreden huiswaarts keerde in de late namiddag.

Lourdesbedevaart

Van 24 tot 25 mei nam  Mgr. Léonard deel aan de jaarlijkse militaire Lourdesbedevaart. Hij ging er voor in de Belgische openingsviering, nam deel aan de indrukwekkende internationale openingsviering, leidde de verzoeningsviering en de viering met ziekenzalving. Hij had gesprekken met jonge militairen uit Saffraanberg die naar jaarlijkse gewoonte op een stijlvolle manier deelnamen en bezocht ook de zieken die worden begeleid door de Legerhospitaliteit Notre Dame. Op zaterdagnamiddag gaf hij een opgemerkte lezing op uitnodiging van Mgr. Ravel, Frans legerbisschop, rond geloof en atheïsme voor een internationale groep van bisschoppen, generaals en politici. Lt Gen Hendrickx, Directeur Generaal Vorming, vervoegde op zaterdag de bedevaart om de legerbisschop te begeleiden en keerde op zaterdagavond met hem terug naar België. Monseigneur werd immers op zondag al verwacht in Mechelen voor de jaarlijkse Hanswijkprocessie. De katholieke aalmoezeniersdienst is zeer verheugd dat de legerbisschop ondanks zijn drukke agenda elk jaar weer tijd vrijmaakt om mee op bedevaart te gaan naar Lourdes. De timing voor de internationale militaire bedevaart was dit jaar weerom goed gekozen want had zij enkele weken later plaats gevonden, dan zou het bezoek aan de Maria heiligdommen in rubberen bootjes hebben moeten plaats vinden… 

Opperaalmoezenier onderhoudt internationale contacten

5-landenconferentie

Op 6 en 7 mei ontving de opperaalmoezenier zijn collega’s uit Duitsland, Nederland, Luxemburg en Frankrijk te Brussel in het kader van de 5-landenconferentie. Zij mochten logeren in de (militaire) Club Prins Albert en kregen na het avondmaal een korte rondleiding in Brussel. Vanuit de Zavel ging het richting Manneken Pis en de gezellige Grote Markt waar het Stadhuis ‘just in time’ werd ondergedompeld in een kleurrijke lichtshow. De buitenlandse gasten waren onder de indruk van de typische Brusselse sfeer en werden hierin nog bevestigd door het nuttigen van een echt Belgisch biertje. De conferentie kreeg hierdoor een aangenaam cachet wat resulteerde in een goede werksessie tijdens de volgende dag.  Er werd overlegd over de aanduiding van padre’s voor internationale opdrachten. Naast de inzet in Afghanistan en Libanon kwam ook de operatie in Mali ter sprake met een vraag vanuit de Franse aalmoezeniersdienst naar een Belgische padre om zich ten dienste te stellen van de militairen die er operationeel zijn. De opperaalmoezenier heeft zich intussen in verbinding gesteld met het operationele centrum van de Belgische Defensie en hoopt tegen Kerstmis en Nieuwjaar een padre richting Mali te sturen om er geestelijk en moreel aanwezig te zijn bij het Belgische detachement dat er werkt in internationaal verband. 

Lourdesbedevaart

Van 24 tot 27 mei nam de opperaalmoezenier deel aan de jaarlijkse internationale militaire Lourdesbedevaart. Dit jaar bleef hij er gedurende de hele periode waardoor hij naast de vieringen tijdens de eerste twee dagen ook kon deelnemen aan de sfeervolle internationale kaarsjesprocessie op zaterdagavond en de internationale eucharistie op zondagmorgen. In de namiddag werd de bedevaart afgesloten met een feestelijke sluitingsceremonie. Hij feliciteerde de directeur padre Robrecht Boone met het perfecte verloop van de bedevaart die elk jaar stijgt qua aantal deelnemers. Naast leerlingen uit de school voor onderofficieren te Saffraanberg wordt er volgend jaar uitgekeken naar de deelname van enkele leerling-officieren uit de Koninklijke Militaire School.

Studieweek vredesethiek

Op 17 juni nam de opperaalmoezenier het vliegtuig naar Hamburg om er deel te nemen aan het congres ‘Wo steht christliche Friedensethik heute – fünfzig Jahre nach “Pacem in Terris”?’, georganiseerd door het ‘Institut für Theologie und Frieden’ en het ‘Zentrum für ethische Bildung in den Streitkräften’. De Duitse katholieke aalmoezeniersdienst staat in Europa aan de top wat betreft het ethisch nadenken over oorlog en vrede, humanitaire inzet en de voorwaarden hiertoe. Het 50 jarig bestaan van de pauselijke encycliek ‘Pacem in Terris’, geschreven door Johannes XXIII, vormde voor de theologen en ethici binnen de Duitse aalmoezeniersdienst, een goede aanleiding om stil te staan bij het huidige kerkelijke standpunt betreffende humanitaire inzet en de verantwoordelijkheid tot het beschermen van volkeren in nood. In het openingsartikel van deze Om en Rondom/Regards et Rencontres was al een samenvatting te lezen van deze studieweek. Ook het programma van de jaarlijkse studiedagen van de Belgische katholieke aalmoezeniersdienst begin oktober heeft deze kwestie tot thema.

Concertreis RMA Music Band

Jubileumconcert

Tussen 25 en 31 juli vond de concert-reis plaats van de RMA Music Band (Royal Military Academy) die hiermee haar 10-jarig jubileum vierde. De Music Band is de muziekkapel van de Koninklijke Militaire School (KMS), die in 2002 werd opgericht onder impuls van kapitein Pietro Caputo, die deel uitmaakt van het pastorale team in de KMS. De Music Band had al een opgemerkt jubileumconcert gegeven op 23 april in de sporthal van de KMS voor meer dan 600 personen en dit samen met hun bevriende orkesten. Tijdens dit concert nam op een bepaald moment zelfs padre Eric Pétré, aalmoezenier aan de KMS, plaats aan een synthesizer om mee de zang te ondersteunen. Dit geslaagde concert kaderde in het jubileumjaar.

Concertreis naar Rome

De Rome-reis vormde het hoogtepunt van het jubileumjaar. Zij werd georganiseerd door het commando van de academie, in samenwerking met de katholieke aalmoezeniersdienst van Defensie en had tot doel de leerlingen (muzikanten) te bedanken. De deelnemers verplaatsten zich met twee militaire bussen richting Italië. Een eerste stop werd voorzien te Livorno waar er verbleven werd in de Academia Navale. Nadien werd er koers gezet naar ‘La Citta Eterna’ waar drie dagen logement werd genomen in de Caserna dei Caribinieri.  Tijdens het bezoek aan Rome luisterde de Music Band op zondagmorgen de plechtige eucharistieviering op in de Koninklijke Belgische Kerk te Rome (Sint-Juliaan der Vlamingen). Deze eucharistie werd voorgegaan door opperaalmoezenier Johan Van Den Eeckhout, in concelebratie met pater Hugo Vanermen, rector van de kerk, Monseigneur Dirk Smet, rector van het Belgisch college, padre Robrecht Boone en padre Eric Pétré. In de namiddag werd een krans neergelegd bij het Monument voor de gesneuvelden (Altare della Patria) door Generaal Majoor Ir. Vindevogel, commandant van de KMS. Dit monument bevindt zich in het centrum van de stad (Piazza Venezia). De plechtigheid werd gevolgd door een optocht van de Music Band door één van de belangrijkste verkeersaders van Rome richting residentie van de Belgische Ambassade. Het verkeer werd netjes stil gelegd door de plaatselijke carabinieri en de Band had heel wat bekijks tijdens hun muzikale optocht. Er volgde een unieke ontvangst op de ambassade die schitterend is gelegen met uitzicht op het Forum Romanum.  De Commandant van de KMS viel er de eer te beurt opgenomen te worden in de Heilige en Militaire Constantijnse Orde van de Heilige Gregorius. Op maandag volgden een bezoek aan het Sint-Pietersplein,  een gewaardeerde rondleiding onder de basiliek tot aan het graf van Petrus (Scavi) en een bezoek aan de Sint-Pietersbasiliek. In de namiddag volgde de uittocht uit Rome op weg naar München waar er gelogeerd werd in de Bundeswehr Universität. Een muzikaal optreden in het centrum van de stad en een serenade aan het beroemde Hofbraühaus, de beroemdste bierhal ter wereld, sloten de jubileumconcertreis af.

Diakenwijding padre Erwin Vilain

Op 7 juli werd in de Hoofdkerk van het legerbisdom, Sint Jacob op de Koudenberg, padre Erwin Vilain tot diaken gewijd door Mgr. Jozef De Kesel van Brugge. Dat Mgr. De Kesel voorging in deze wijding heeft alles te maken met het feit dat padre Vilain woonachtig is in West-Vlaanderen en de diakenopleiding aan het Grootseminarie van Brugge volgde. Het werd een ingetogen en gedragen viering in aanwezigheid van de opperaalmoezenier, de verantwoordelijke voor de diakenopleiding in Brugge, Noël Bonte, pastoor Robrecht Boone en heel wat aalmoezeniers. Padre Erwin Vilain is zo de eerste aalmoezenier-leek die tijdens de actieve dienst tot diaken wordt gewijd. Vanuit het legerbisdom nam de opperaalmoezenier als vicaris-generaal het woord en richtte zich tot de bisschop als volgt: “Als opperaalmoezenier en vicaris-generaal bij Defensie mocht ik Erwin een eerste maal ontmoeten tijdens een vredesopdracht in Centraal-Congo. Hij was er verantwoordelijk voor de burgerlijke en militaire samenwerking als CIMIC-officier. Midden deze opdracht was zijn bekommernis om de Kerk en de vooruitgang van het Evangelie opvallend. Deze bekommernis is ons verder duidelijk geworden doorheen zijn verdere inzet als actief aalmoezenier binnen Defensie. Zowel in zijn enthousiaste inzet bij de eenheden te lande als in zijn engagement tijdens humanitaire opdrachten in Afghanistan en Libanon, als in het opnemen van een hogere verantwoordelijkheid binnen de katholieke aalmoezeniersdienst, staat de zorg om de Kerk en het Evangelie centraal. In deze spirituele bekommernis als aalmoezenier en als vader en echtgenoot binnen een groot gezin heeft hij het als een zinvolle mogelijkheid ontdekt zich definitief ter beschikking te stellen als permanent diaken. Daardoor meent hij ook aan de uitnodiging van de Heer te beantwoorden. Daarom vraag ik u in naam van de gemeenschap en van allen die hem steunen in zijn verlangen Erwin te roepen en te wijden tot permanent diaken in de dienst van de Heer, van de Kerk en van de mensen.” Het aalmoezenier zijn bij Defensie draagt in zich een sterk diaconaal accent en zo is het hoopvol dat deze wijding binnen het legerbisdom mocht plaats vinden. Intussen hebben al verschillende andere mannen in diakenopleiding het verlangen uitgesproken om tewerkgesteld te worden binnen de katholieke aalmoezeniersdienst. Zo kan de toekomst van de aalmoezeniersdienst worden verzekerd, ook al is er een afnemend getal aan priesters, en zullen de militairen kunnen blijven rekenen op gemotiveerde en pastoraal bewogen mensen die zich engageren ten dienste van de religieuze en morele bijstand te lande en tijdens humanitaire missies.

Padre’s op missie

Ook al verkleint het getal van de militairen die op missie worden uitgestuurd, toch bevinden er zich nog altijd honderden Belgen op humanitaire opdracht in Afghanistan, Libanon, Mali en Congo. Rond de kerst- en nieuwjaarsperiode zal padre Michel Quertemont richting Libanon vertrekken om er als padre het Belgische multifunctioneel detachement, opgezet rond een polyvalent geniedetachement,  een logistiek steunelement en een detachement voor de uitbating van de communicatie- en informatiesystemen, geestelijk en moreel bij te staan in het Franse kamp te At Tiri. Hij zal ook de Belgische militairen opzoeken die tewerk zijn gesteld in het hoofdkwartier UNIFIL te An Naqourah. Padre  Erwin Vilain bereidt zich voor om de Belgen in Mali te vervoegen tegen Kerstmis en Nieuwjaar. De Belgen, 75 in getal, werken er in het kader van de opdracht ‘EUTM Mali’ (Europese Trainingsmissie Mali) onder de vorm van een detachement Force Protection. Deze missie komt tegemoet aan

de vraag van de Malinese regering en staat in voor de vorming van vier bataljons van telkens ongeveer 625 man. 22 landen en ongeveer 500 man nemen deel aan de opdracht. De Belgen bevinden zich in Koulikouro.

Padre Robrecht Boone heeft zich bereid verklaard om de militairen van de luchtcomponent die zich te Kandahar (Afghanistan) bevinden een pastoraal bezoek te brengen in het najaar. Zij zijn werkzaam ten dienste van de Belgische F-16-vliegtuigen die opdrachten uitvoeren binnen het kader van de internationale troepenmacht. De F-16’s  houden er verkenningsvluchten en bieden steun aan de grondtroepen.

Padre Eric Pétré houdt zich klaar om richting Congo te vliegen om er te Kindu een bezoek te brengen aan de militairen hoofdzakelijk van 3 Para die er in het kader van een programma van militair partnership een Congolees commandobataljon vormen en trainen. Mogelijks zal hij vergezeld worden van de opperaalmoezenier maar hierover zal er meer worden vernomen in een volgend nummer van dit tijdschrift.

Artikel in militair tijdschrift en parlementaire vraag van senator Bert Anciaux

Het artikel dat opperaalmoezenier Van Den Eeckhout schreef in het Belgisch Militair Tijdschrift/Revue Militaire Belge met als titel ‘Uitdagingen voor de religieuze bijstand binnen Defensie’ gaf aanleiding tot een parlementaire vraag van senator Bert Anciaux. Het betreft vraag nr. 5-9416 d.d. 26 juni 2013 die als volgt werd geformuleerd:

Het Belgisch Militair Tijdschrift/Revue Militaire Belge, jaargang 2013, juni 2013, bevat een bijdrage met als titel “Uitdagingen voor de religieuze bijstand binnen Defensie”, van de hand van de opperaalmoezenier van de katholieke Aalmoezeniersdienst bij Defensie. Dit artikel zoomt in op de grote diversiteit aan diensten die een aalmoezenier levert en onderlijnt enerzijds de hoge en uitzonderlijke relevantie daarvan – zeker bij operationele missies – maar stelt anderzijds vast dat het aantal katholieke aalmoezeniers voor het ganse leger momenteel nog veertien bedraagt.

Hierover de volgende vragen.

1) Bevestigt de geachte minister de hoge en uitzonderlijke relevantie van een geestelijk raadsman, zoals een katholieke aalmoezenier, voor Defensie? Beaamt hij dat de diensten van dergelijke raadslieden onvervangbaar zijn?

2) Bevestigt hij dat deze hoge en uitzonderlijke relevantie vooral en in het bijzonder telt bij operationele missies?

3) Hoeveel geestelijke raadslieden (van verschillende religies en eveneens voor niet-gelovigen) zijn er momenteel actief in het Belgische leger? Hoe zijn deze verdeeld over de verschillende onderdelen van Defensie?

4) Is het mogelijk om bij elke operationele missie een geestelijk raadsman mee te sturen? Zo niet, hoe vangt men de nood hieraan op? Treden bijvoorbeeld katholieke aalmoezeniers ook op als geestelijk raadsman voor anders- of niet-gelovigen?

5) Heeft de geachte minister bijzondere plannen met betrekking tot het aantal, de inzet, de verdeling van geestelijke raadslieden binnen Defensie?

Het antwoord werd ontvangen op 25 juli 2013 maar totnogtoe is de tekst nog niet beschikbaar. Wie wenst, kan de website van de Senaat raadplegen om het antwoord, eens het wordt gepubliceerd, na te lezen. 

Nieuw diensthoofd Vlaamse Provincies

Terwijl in de kroniek van het vorige nummer van dit tijdschrift werd aangegeven dat padre Michel Quertemont tot opvolger van padre Wilfried De Coster was aangesteld als diensthoofd van de Waalse Provincies, kan nu worden bevestigd dat de adjunct van de opperaalmoezenier padre Erwin Vilain tot diensthoofd van de Vlaamse Provincies is aangesteld in opvolging van padre Johan De Burghgraeve. Wij wensen Michel en Erwin proficiat en goede moed in het vervullen van hun nieuwe opdracht, naast de vele opdrachten die zij als padre al ter harte nemen.

Herdenking 14-18

De voorbereidingen voor de herdenkingsplechtigheden 14-18 zijn volop bezig. Ook de katholieke aalmoezeniersdienst heeft met zijn werkgroep 14-18 verschillende plannen uitgewerkt om de herinnering aan de ‘Groote Oorlog’ niet te laten verloren gaan. Het volgende nummer van Om en Rondom/Regards et Rencontres wordt integraal gewijd aan het project 14-18. Het programma zal dan ook kenbaar worden gemaakt.

Aan allen een mooie herfsttijd toegewenst!

Dit tijdschrift verschijnt 3 keer per jaar. U kunt zich abonneren aan de democratische prijs van 6 euro, te storten op rekeningnummer:

IBAN : BE86 0011 9826 5450     BIC : GEBABEBB

Vrienden van het bisdom bij de Krijgsmacht

Met vermelding: “Abonnement 2014 Om en Rondom”