60 jaar Internationale Militaire Bedevaart Lourdes (MEI 2018)

Na een geslaagde jubileumeditie van de Internationale Militaire Bedevaart te Lourdes keerden militairen van over de hele wereld met een ander hart weer huiswaarts. Ongeveer 15000 soldaten uit zo’n veertig landen verzamelden de voorbije dagen voor de 60ste keer in het Mariaoord bij uitstek. Het werd een unieke ontmoeting rond Maria!

Een stukje geschiedenis… 

In 1945 trokken de Europese militairen die de oorlog hadden overleefd naar Lourdes om dank te zeggen en om vrede en verzoening af te smeken. Zo ontstond de PMI (Pèlerinage Militaire International). Stilaan werd het een vaste waarde en een onmisbare jaarlijkse bijeenkomst van militairen wereldwijd. De bedevaart belichaamt de waarden van broederschap, vrede en hoop. In het heiligdom van Lourdes en vooral dan in de Mariamaand bij uitstek- vormen licht, vreugde en naastenliefde de kern van deze bijeenkomst.

Het thema tijdens de voorbije PMI luidde: ‘Pacem in Terris’ (Vrede op aarde) – Een actueel thema…

In 1963, in volle koude oorlog en in een periode van internationale crisis, schrijft Paus Johannes XXIII (1881-1963) de wereld een Encycliek over vrede tussen alle naties. Die vrede is gebaseerd op waarheid, gerechtigheid, liefdadigheid en vrijheid. Deze vrede kan er maar komen wanneer de internationale relaties hersteld worden en rekening wordt gehouden met de rechten en de plichten van staten en individuen.

Zo kunnen we er lezen in het hoofdstuk over de ‘effectieve solidariteit’ (nr. 98):

‘De onderlinge betrekkingen tussen de politieke gemeenschappen moeten steunen op waarheid en rechtvaardigheid; ze moeten bevorderd worden door effectieve solidariteit, door samenwerking nl. in allerlei vormen. Wij zien, hoe een dergelijke samenwerking in onze tijd tot uitstekende resultaten voert op economisch, sociaal, politiek en cultureel gebied en op het terrein van de gezondheidszorg en de sport.’

De PMI bestond toen al 5 jaar en had al langer deze boodschap begrepen om in te spelen op de behoefte aan dialoog tussen naties en is sinds 1958 niet gestopt om hieraan te blijven werken. Het initiatief was des te opmerkelijker omdat het mogelijk was tussen ‘mensen die wapens dragen’…

Militaire bedevaart… 

Doorheen de geschiedenis van het christendom spelen bedevaarten een grote rol. Christenen wilden hun geloof vieren op belangrijke plaatsen die verwijzen naar het leven van Christus of op plaatsen die belangrijke momenten in de geschiedenis van de kerk vertegenwoordigen. Op bedevaart gaan is de weg van de bekering gaan, het verlangen voelen om dicht bij God te zijn en tot gebed te komen.

In Lourdes nodigt Maria ons uit om -naar haar voorbeeld- in Zijn dienst te gaan staan. Het woord dienst is een militair niet vreemd, want hij/zij ‘dient’ het land en de bevolking. Je moet zelfs bereid zijn om je leven hierbij op het spel te zetten. Een verregaande dienst!  Wanneer we in Zijn dienst mogen staan, betekent het dat we Zijn Woord ter harte nemen en er proberen naar te leven.

Het verloop van onze Bedevaart… 

Tijdens de nationale openingsviering maken we kennis met het thema van deze bedevaart en worden we uitgenodigd om samen met elkaar en met Maria bewerkers van vrede te zijn. Tijdens de viering mogen we luisteren naar getuigenissen van twee leerlingen van de VDKMS (Voorbereidende Divisie op de Koninklijke Militaire School) van Saffraanberg. Waarom neem je als jongere deel aan zo’n bedevaart? Wat verwachten ze hier te ontdekken? Het zijn eerlijke en oprechte getuigenissen. We vertrouwen biddend mensen en situaties toe aan de Heer en aan Maria en we mogen genieten van de muzikale klanken van Trimarrant (3 bevriende Onderofficieren) en van een kwintet van de Koninklijke Muziekkapel van de Luchtmacht. Na deze viering wordt in processie -richting de grot- de bedevaartkaars gezegend en geofferd. Aansluitend is het tijd voor de groepsfoto.

In de namiddag gaan we officieel van start met de plechtige openingsliturgie. Een hele belevenis! Een tot de nok gevulde Pius X-basiliek gaat volledig uit zijn dak wanneer de vaandels van elke natie worden binnengedragen en muziekkapellen het beste -en zelfs meer- van zichzelf geven. Bij momenten lijkt het op Sportpaleistoestanden met gejuich en gefluit, maar wanneer de kaars ter ere van de internationale bedevaart wordt ontstoken, valt alles stil. Een sterk moment!

Zaterdag staat naar traditie de ziekenzalving in het kerkje van Bartrès (3 km ten Noorden van Lourdes, dorp waar Bernadette Soubirous leefde in 1844-1846 en 1857-1858) op het programma. Voor iedereen is dit vrijwel hét sterkste moment van de bedevaart. De meegereisde zieken en ouderen ontvangen uit handen van de padre’s het sacrament van de zieken. De meevierende jonge militairen zijn danig onder de indruk. Hier wordt duidelijk dat de zieke centraal staat in Lourdes. Dicht bij Maria zoeken ze hoop en troost. In deze viering weten ze zich gedragen…

Na de viering wordt iedere bedevaarder een aperitief aangeboden vanwege het bedevaartcomité. Op onze verbondenheid mag al eens geklonken worden! Mensen raken aan de praat met elkaar… verhalen worden gedeeld… vreugde en verdriet, hoop en bekommernissen en vooral diepe verbondenheid…

Na de middag staat er heel wat op het programma:

De jongeren van de VDKMS trekken erop uit in de mooie natuur. Ze reizen met de bus naar de Cirque van Gavarnie (waar al gedurende de Eerste Wereldoorlog de Belgische soldaten met verlof in Lourdes excursies maakten). Een stevige bergwandeling met als beloning een hemels uitzicht staat hen te wachten!

De muzikanten kunnen tijdens het muziekfestival hun hartje ophalen… ’t is te zeggen: de bedevaarders kunnen genieten van hun muzikale klanken. Alhoewel ik kan en mag zeggen dat de muzikanten met plezier muziek maakten. Zij genoten evenzeer! Om het met het devies van de Music Band van de KMS te zeggen: ‘Gaudium per cantum!’ (‘vreugde door het musiceren’)

Voor de eerste keer in onze bedevaartgeschiedenis konden we met een ploeg deelnemen aan de sportwedstrijd voor gekwetsten en validen. Die eer viel te beurt aan de studenten van de KMS. Zij mochten een loopparcours combineren met sportieve opdrachten… wetende dat er ook een gekwetste of minder-valide persoon in een karretje mee moest. Geen kwestie van de eerste en de beste te zijn, maar eerder primeerde de gedachte: ‘Hoe geraken we hier met z’n allen aan de finish?’. Ook hier was de oproep tot dienstbaarheid zeer groot. De medewerkers van HNDA (Hospitalité Notre-Dame des armées) hadden de idee gelanceerd om hier ooit met een ploeg van jonge militairen aan deel te kunnen nemen. Die eer viel de leerlingen van de KMS te beurt. Dienstbaarheid toont zich het meest in het zich kleiner kunnen maken voor de andere. De leerlingen zijn meerdere keren door hun knieën gegaan… en hebben Vincent in zijn rolstoel dé dag van zijn leven bezorgd! Ik zou bijna vergeten te vermelden dat het symbolische startschot werd gegeven door een vijfvoudige ‘fly by’ van de Patrouille de France! Dat kan niet iedereen zeggen of schrijven… De leerlingen KMS wel!

Geen internationale Militaire Bedevaart zonder officiële herdenkingsplechtigheid. Een moment van stilte en respect om het leven van mensen die zich als militair hebben ingezet en die zich met gevaar voor eigen leven ten dienste hebben gesteld van hun natie en met uitbreiding van die ‘Pacem in Terris’. Hoge militaire, burgerlijke en kerkelijke autoriteiten komen samen aan het monument van Marechal Foch om hulde te brengen aan die talrijke bekende en onbekende helden. België werd vertegenwoordigd door Kol. Demeyere en door onze Opperaalmoezenier Van Den Eeckhout. Het vaandel en de escorte worden gevormd door het team van jonge officieren. Een lange stoet vaandels vergezeld van militairen trekt nadien door de straten van Lourdes. Spontaan beginnen mensen langs de weg te applaudisseren of bemoedigende woorden toe te roepen naar die jonge militairen die ook vandaag werk maken van kostbare vrede in een veranderde en veranderende wereld.

Op hetzelfde moment houden de zieken een kruisweg op de weide-Prairie (bij de Grot)… Want het kruis dat mensen te dragen krijgen in het leven is niet altijd gemakkelijk te dragen… Net zoals Christus gebukt ging en meerdere keren viel tijdens het dragen van het kruis, zijn er vandaag mensen die lijden onder ziekte, pijn, wanhoop, gebrokenheid, eenzaamheid… ze dreigen te vallen en kunnen niet meer alleen opstaan. Hen willen we in gebed meedragen… en waar het kan mee hun kruis helpen dragen…

Voor velen volgt dan nog zo’n topmoment… bij het vallen van de avond komt stilaan de Mariale Processie op gang. Haar beeltenis wordt meegedragen terwijl en wordt gebeden en gezongen. Iedereen overdenkt er zijn zorgen, wensen en dankbaarheid en bidt voor persoonlijke intenties. Geloof als verbinding. Kleine lichtjes van hoop worden meegedragen en in de hoogte gestoken. Het groeien van dat licht mag mensen raken, mag verbondenheid aanwakkeren, mag onze vurigheid aanwakkeren op de vooravond van Pinksteren. Een zee van licht verzameld op de Esplanade voor de basiliek. Het levert elk jaar opnieuw mooie en beklijvende beelden op… voor de foto’s en video’s. Hopelijk worden die beelden ook vastgelegd in ons hart… zodat we als christenen Zijn licht uitstralen… zoals Maria dat heeft voorgedaan en in haar navolging nog zovele anderen.. en hopelijk ook wij allen, die als gedoopten en gevormden ooit Zijn licht mochten ontvangen!

Nadien mag het grootse en het indrukwekkende weer plaats ruimen voor het stille, rustige en intieme moment van de aanbidding. Alleen zijn bij de Heer! Hij is aanwezig in het Brood ten Leven!

Het geluk wordt ons niet dikwijls gegund om op de zondag van onze bedevaart het Hoogfeest van Pinksteren te vieren. Noem het Goddelijke Voorzienigheid of eerder een toeval, maar tijdens deze jubileumeditie mochten we de gaven van de Geest ontvangen. De schoonheid van de liturgie, de mooie, eigentijdse en diepe woorden tijdens de homilie van de nieuwe bisschop van het Franse leger, Mgr de Romanet de Beaune, de hoogstaande muzikale ondersteuning, de indrukwekkende offerandeprocessie, waarbij aan het einde een zwaar gekwetste Franse militair een gave aanbrengt terwijl hij door zes collega’s wordt gedragen, het grote aantal legerbisschoppen en padre’s… maar vooral het samen bidden en zingen. De levensadem wordt hiervoor meermaals en krachtig gebruikt. Ondanks de opgekomen massa en de grootsheid van de liturgie kent alles een vlot verloop. Een pluim voor het team dat deze viering organiseerde.

En dan begint de Internationale Bedevaart aan haar laatste etappe: de afscheidsceremonie en de zending van de bedevaarders. Aan alle mooie liedjes komt helaas een einde. Maar het Pinksterwonder hebben we met z’n allen mogen ervaren. Want het was raar dat tijdens deze internationale bedevaart mensen van zovele naties mekaar verstonden. Ook al waren er zovele nationaliteiten met zoveel verschillende talen, we konden elkaar verstaan. Meer nog, dan onze spreektaal, blijkt de geloofstaal van christenen universeel te zijn! Dat is nog maar eens gebleken…

Tijdens deze bijzondere bedevaart zorgden de muzikanten van de Koninklijke Muziekkapel van de Luchtmacht voor de kers op de taart! In een volle Basiliek van de Onbevlekte Ontvangenis zorgden zij voor een wervelende apotheose: een concert dat in het teken stond van de wereldberoemde componist en dirigent Leonard Bernstein. Ritmische stukken werden echter afgewisseld met een ingetogen Ave Maria en indrukwekkende en krachtige tonen van Richard Wagner. In Lourdes zullen ze vanaf nu weten dat België ook een Muziekkapel van de Luchtmacht heeft en het meer dan de moeite was dat ze er bij waren. En de Franse legerbisschop zal vanaf nu weten dat Wagner best niet gespeeld kan worden in de bovenbasiliek. Ik ben er heilig van overtuigd dat, wanneer de Muziekkapel van de Luchtmacht nog eens meereist, ze vanaf nu een concert mogen spelen in de ondergrondse Pius X-basiliek. Wedden dat die dan ook vol zal zitten…!

Het werd een onvergetelijke jubileumversie van deze 60ste PMI!

Met velen kijken we uit naar de 61ste!

Padre Eric Pétré